Advertise

Thursday, June 14, 2018

ইভান বুনিন আৰু “শৰতৰ এটা চেঁচা সন্ধিয়া”

                                                                                                        ভাৱান্তৰ: পৰিনীতা বৰা


        ১৮৭০ চনত এক সম্ভ্ৰান্ত পৰিয়ালত জন্ম গ্ৰহণ কৰা ইভান বুনিন হ’ল বিংশ শতিকাৰ ন’বেল বঁটা বিজয়ী প্ৰথমজন ৰুছ সাহিত্যিক | বুনিন একাধাৰে কবি, ঔপন্যাসিক আৰু গল্পকাৰ আছিল | সাংবাদিক আৰু কেৰাণীৰ কাম কৰি থকাৰ সময়তে বুনিনে কবিতা ৰচনা আৰু অনুবাদ কৰিছিল | তেওঁৰ প্ৰথমখন কবিতাপুথি প্ৰকাশ পাইছিল ১৮৯১ চনত | বুনিনক ১৯০৩ চনত H.W. Longbellow ৰ “Hiawatha” নামৰ কবিতাপুথিখন অনুবাদৰ বাবে ৰুছ অকাডেমীয়ে “পুষ্কাৰ বঁটা” প্ৰদান কৰে | বুনিনে ঝাইৰণৰ “Manbred” আৰু “Cain” নামৰ গ্ৰন্থ দুখনো অনুবাদ কৰিছিল | ১৯১৬ চনত “Gospodin iz san Frantsisko” (The Gentleman from san Francisco) নামৰ গল্পটোৰ জৰিয়তে গল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰে | তেওঁৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্পসমূহৰ ভিতৰত “Sunstroke”, “Light Breathing”, “The last Rendezvous”, “Tania” আদি উল্লেখযোগ্য | তেওঁৰ ৰচিত জীৱনী দুখন হ’ল “Okayannyedni ”, (1926, The Accused Days) আৰু “Vospominaniya”, (1950, Memories And Portraits)| ১৯১৭ চনৰ অক্টোবৰৰ বিপ্লৱৰ সময়ত তেওঁ দেশ ত্যাগ কৰি পেৰিছলৈ গুচি আহে আৰু মৃত্যুৰ সময়লৈকে পেৰিছতে স্থায়ীভাৱে বাস কৰে |
      বুনিনৰ ৰচিত এটা শ্ৰেষ্ঠ প্ৰেমৰ গল্প হ’ল “শৰতৰ এটা চেঁচা সন্ধিয়া” “On An Autmn Evening’’ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পটভূমিত ৰচিত গল্পটোৰ বিষয়বস্তু হৈছে- প্ৰেমৰ স্মৃতি | এই বিশ্বযুদ্ধৰ আগমুহূৰ্তত চাৰজেভোত ২৮ জুনৰ দিনা অষ্ট্ৰিয়াৰ যুৱৰাজ ফাৰ্ডিনাণ্ড কোনো আততায়ীৰ হাতত নিহত হৈছে | ১২ জুলাই তাৰিখে ছেইণ্ট পিটাৰৰ পৰৱৰ দিনাই গল্পটোৰ কথক (এগৰাকী মহিলা)ৰ বিয়াৰ দিন ঘোষণা কৰা হৈছে | কিন্তু পিছৰ মাহৰ অৰ্থা‌‍‌‍ত্‍অ ১ আগষ্টৰ দিনাই ৰাছিয়াৰ বিৰুদ্ধে জাৰ্মানীৰ যুদ্ধ ঘোষণা কৰাত তেওঁলোকৰ আনন্দ আৰু আশাত চেঁচাপানী পৰে | কিয়নো কথকৰ ভাবী স্বামী যুদ্ধলৈ যাবলগীয়া হয় | প্ৰথম পুৰুষত বৰ্ণিত ইভান বুনিনৰ এই গল্পটোৰ জৰিয়তে যুদ্ধই মানুহৰ জীৱনলৈ অনা পৰিৱৰ্তন অৰ্থা‍ত্‍যুদ্ধই মানুহৰ জীৱনৰ স্বাভাৱিক গতি কিদৰে ব্যাহত কৰে তাৰ আভাস দাঙি ধৰিছে | এই যুদ্ধখনেই মহিলাগৰাকীৰ জীৱনলৈ সংঘাত কঢ়িয়াই অনা এক চৰিত্ৰৰূপে থিয় দিছে | তেওঁৰ ভাবী স্বামীৰ যুদ্ধক্ষেত্ৰত মৃত্যু হৈছে | তাৰ পিছৰেপৰা তেওঁ কঠোৰ সংগ্ৰামৰ মাজেৰে জীৱন অতিবাহিত কৰিবলগীয়া হৈছে | কিন্তু এই জীৱন সংগ্ৰামৰ মাজতো যুদ্ধলৈ যোৱাৰ আগদিনা শৰতৰ সেই বিশেষ সন্ধিয়াটোত তেওঁৰ ভাবী স্বামীৰ সৈতে শেষ কথা-বতৰাৰ মধুৰ স্মৄতিয়ে তেওঁক আমনি দিয়ে | দৰাচলতে ইয়াৰ জৰিয়তে গল্পকাৰে মানৱিক সম্পৰ্কৰ এক দিশ প্ৰকাশ কৰিছে |
       কোনো মানুহে তেওঁৰ জীৱনৰ আটাইতকৈ প্ৰিয়জন হেৰাই যোৱাৰ পিছতো জীৱনটো যাপন কৰিবলৈ বাধ্য | মানুহগৰাকীৰ ক্ষেত্ৰতো একে কথাই খাটিছে | তেওঁ মানি লৈছে নিজৰ জীৱনটো | প্ৰিয়জন নহ’লেও জীয়াই থাকিব নোৱাৰিম বুলি কোৱা মানুহগৰাকীয়ে তেওঁৰ মৄত্যুৰ পিছতো কঠোৰ শ্ৰমেৰে জীৱন অতিবাহিত কৰিছে | মাক-দেউতাক ঢুকোৱাৰ পিছত মহিলাগৰাকী মস্কোলৈ গৈছে আৰু তাত স্মলেনস্ক বজাৰৰ এজনী মাছপোহাৰীৰ ঘৰৰ ভাড়া ঘৰা কোঠা এটাত থাকি আন বহুতৰ দৰে সৈন্যবোৰৰ মাজত আঙুঠি, ক্ৰুছ চিহ্ন আদি বিক্ৰী কৰা কাম কৰিছে | এজন অৱসৰপ্ৰাপ্ত সেনা বিষয়াৰ লগত তেওঁৰ বৈবাহিক সম্বন্ধ স্থাপন হৈছে | কিন্তু দুবছৰমানৰ পিছত সিহঁতো ৰেংগলৰ সৈন্য দলত ভৰ্তি হ’বলৈ গুচি যায় আৰু কোনোদিনেই উলটি অহা নাই | সাতমহীয়া ছোৱালীজনীৰ লগতে তেওঁ কঠোৰ শ্ৰম কৰি পেটৰ ভাতমুঠি যোগাৰ কৰি জীয়াই থাকিবলগীয়া হৈছে | কিন্তু এই জীৱন পৰিক্ৰমাৰ মাজতো মহিলাগৰাকীয়ে তেওঁৰ ভাবী স্বামীৰ সৈতে কটোৱা শৰতৰ বিশেষ সন্ধিয়াটোৰ কথা পাহৰি যোৱা নাই | সেই স্মৃতি তেওঁৰ মনত সজীৱ হৈ আছে | গল্পটোৰ বিষয়বস্তু মূলত : প্ৰেম যদিও প্ৰেমৰ স্মৃতিয়ে গল্পটোক আৰম্ভণিৰ পৰা শেষলৈকে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছে |
       বু্নিনৰ “On An Autumn Evening” গল্পটোৰ মটিফ হৈছে স্মৃতি | প্ৰথম পুৰুষত বৰ্ণিত গল্পটোত কথকজনে (মহিলাগৰাকী) স্মৃতিতেই গল্পটো আৰম্ভ কৰিছে আৰু স্মৃতিতেই সেষ কৰিছে | ভাবী স্বামীক শেষ বাৰৰ বাবে লগ পোৱা শৰতৰ সেই বিশেষ সন্ধিয়াটোৱেই তেওঁৰ জীৱনৰ প্ৰাপ্তি | জীৱনত ঘটি যোৱা বাকীবোৰ ঘটনা মহিলাগৰাকীৰ বাবে সাময়িক আৰু অৰ্থহীন | এইবোৰৰ স্থান তেওঁৰ জীৱনত গৌণ হৈ পৰিছে | গল্পটোৰ জৰিয়তে স্মৃতিময় কাব্যিক সংবেদনশীলতাৰ প্ৰকাশ পাইছে আৰু গল্পটোৰ ভাষাই কথক আৰু পাঠকৰ মাজত এক সম্পৰ্ক গঢ়ি তুলিছে |
     ইভান বুনিনৰ “On An Autumn Evening” গল্পটোত সময় অপৰিৱৰ্তনশীল ৰূপত আছে | মহিলাগৰাকী ভাবী স্বামীৰপৰা বিচ্ছেদ হোৱাৰ ত্ৰিশ বছৰৰ পিছতো তেওঁৰ জীৱনৰ গতি প্ৰবাহমান হৈ আছে | গল্পটোত এটা মাত্ৰ লহমা অথবা মুহূৰ্তত মহিলাগৰাকীয়ে শেষবাৰৰ বাবে তেওঁৰ ভাবী স্বামীক লগ পাইছিল | সেই মুহূৰ্তটোৱে গল্পটোত এটা আকৰ্ষণ আনি দিছে | কিয়নো তেওঁৰ জীৱনটোলৈ নামি অহা কাব্যিক পৰিৱৰ্তনবোৰৰ স্বত্বেও সেই বিশেষ মুহূৰ্তটোৰ স্মৃতিক মনত কঢ়িয়াই লৈ ফুৰিছে- “তেওঁ যুদ্ধত নিহত হোৱাৰ সময়ৰে পৰা এতিয়ালৈকে মোৰ জীৱনৰ সকলোবোৰ ঘটনাই মোৰ চকুৰ আগত জলজল পটপট | প্ৰায়েই নিজকে সুধি চাওঁ মই এতিয়া : প্ৰকৃতাৰ্থত জীৱনে মোক কি দিলে বাৰু ? লগে লগে উত্তৰ পাওঁ মই : কেৱল শৰতৰ সেই এটা চেঁচা সন্ধিয়া | মোৰ জীৱনলৈ সচাঁকৈয়ে আহিছিলনে বাৰু সেই সন্ধ্যাটো ?” (বৰা, প্ৰাণজিত : অনুদিত গল্প “শৰতৰ এটা চেঁচা সন্ধিয়া” – ইভান বুনিন পৃষ্ঠা : ২২)
     গল্পটোৰ সম্পৰ্কে ১৯৪৩ চনৰ ১ জানুৱাৰীত বুনিনে তেওঁৰ ডায়েৰীত লিখিছিল যে “A cold Autumn Evening” is a very moving story. যুদ্ধই মানুহৰ জীৱনলৈ অনা পৰিৱৰ্তন, বিভীষিকা আৰু মানুহৰ জীৱনৰ কঠোৰ শ্ৰম আদিৰ ছবি গল্পটোত প্ৰতিফলিত হৈছে | গল্পটোৰ কথকে যুদ্ধত নিজৰ প্ৰেম আৰু ভাবী স্বামীক হেৰুৱাই পেলাইছে যদিও জীৱনত যেন তেওঁ অপৰিহাৰ্যভাবে জীয়াই আছে, কেৱল শেষবাৰৰ বাবে ভাবী স্বামীক লগপোৱা সেই বিশেষ দিনটোৰ স্মৃতিক লৈ |

Sunday, June 10, 2018


“ৰাজপথ ”-এক আলোচনা



                                                            মূল-ভৱানন্দ দত্ত

                                                            ভাৱান্তৰ-পৰিনীতা বৰা
            
     ভৱানন্দ দত্তৰ ৰাজপথ কবিতাটিত এফালে সমাজৰ আঢ্যৱন্ত শ্ৰেণীৰ ফোঁপোলা আভিজাত্য আৰু আনফালে শ্ৰমজীৱি দৰিদ্ৰ শ্ৰেণীৰ জীয়াই থকাৰ তাড়নাত সৃষ্ট জীৱন-সংগ্ৰামৰ অন্তঃদ্বন্দ্ব প্ৰকাশ পাইছে|কবিয়ে আধুনিক যান্ত্ৰিক সভ্যতাই আধুনিক সমাজ জীৱ্নত কিদৰে প্ৰভাৱ পেলাইছে সেয়া য্থাৰ্থ ৰূপত প্ৰকাশৰ চেষ্টা কৰিছে|কলিকতা মহানগৰীৰ চাক্ষুস অভিজ্ঞতাৰ ভিত্তিত কবিয়ে নগৰীয়া জীৱনৰ জীয়া ছবি এখন তুলি ধৰাৰ যত্ন কৰিছে|দ্বিতীয় মহাসমৰে কঢ়িয়াই অনা বিভীষিকা আৰু ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত সংঘটিত বিভিন্ন সাম্প্ৰদায়িক সংঘৰ্ষ, বিদ্ৰোহ, হত্যা, হিংসাৰ সাক্ষী বহন কৰে কলিকতা মহানগৰীয়ে|ইয়াৰ লগে লগে দুৰ্ভিক্ষ, মহামাৰী, দৰিদ্ৰতাই সৰ্বসাধাৰণ শ্ৰেণীৰ জীৱনক কৰি তুলিলে অধিক ভয়াৱহ| মহানগৰীৰ ৰাজপথৰ একাষে জিলিকিছে সম্ভ্ৰান্ত শ্ৰেণীৰ ওখ ওখ অট্টালিকাৰ শাৰী য’ত অহৰহ ৰিণিকি ৰিণিকি শুনা যায় সুমধুৰ সুৰৰ মূৰ্চ্চনা, আনফালে সেই দালানৰ দাঁতিতে ভিক্ষাৰ শূণ্য-পাত্ৰ লৈ ফুটপাথত আশ্ৰয়্হীন সৰ্বহাৰা সৰ্বস্বান্ত শ্ৰেণী|এফালে আছে হতাশাগ্ৰস্ত আৰু ক্ষয়িষ্ণু নগৰীয়া জীৱন-যাত্ৰাৰ মাজত একাংশ শ্ৰমজীৱিৰ জীয়াই থকাৰ তাড়না আৰু আন একাংশৰ “গোপন অভিসাৰৰ লিপ্সা”-
 “ব্লেক আউটৰ অন্ধকাৰময় হে ৰাজপথ!
 কত ট্ৰাম,বাছ,টেক্সি,ৰিক্সা চলে
 তোমাৰ উদাৰ বুকুৰ ওপৰেদি
 কত ব্যগ্ৰ ৰজনীৰ উদ্ভ্ৰান্ত প্ৰেমৰ
 গোপন অভিসাৰ চলে
 তোমাৰ প্ৰ্শান্ততাৰ সুবিধা লৈ|”

       এটি ৰাজপথক কেন্দ্ৰ কৰি কবিয়ে দিনৰ পোহৰত ট্ৰাম, বাছ, টেক্সি, ৰিক্সা আদি বাহনে গতিশীল কৰি তোলা ৰাজপথৰ ৰাতিৰ অন্ধকাৰৰ সুযোগ বুজি উদ্ভ্ৰান্ত প্ৰেমৰ গোপন অভিসাৰত লিপ্ত তথাকথিত এচাম ভদ্ৰ-বণিতা আৰু অফিচ-হোটেলত কৰ্মৰত কেৰাণী আদিৰ জৰিয়তে মানৱীয় মূল্যবোধৰ অৱক্ষয়ৰ চিত্ৰ সমাজৰ দৃষ্টিগোচৰ কৰিছে|নিশাৰ আন্ধাৰত পথচাৰীৰ অনুপস্থিতিৰ সুযোগ লৈ জীৱিকাৰ সন্ধানতেই হওক অথবা যৌন-বাসনা চৰিতাৰ্থ কৰাৰ জঘন্য উপায় অৱলম্বনৰ খাতিৰতেই হওক যিসকল তথাকথিত ভদ্ৰ লোকে সমাজৰ চকুত ধূলি দি সেই গোপন অভিসাৰত লিপ্ত হয় সেই সকলৰো চৰণাঘাত ৰাজপথটিয়েই সহ্য কৰিবলগাত পৰে|
 কবিতাটিত কবিয়ে বাস্তৱবাদী দৃষ্টিভংগীৰে সমাজৰ শোষিত,অৱহেলিত,নিপীড়িত,লাঞ্চিতসকলৰ দুখ-দুদৰ্শাৰ প্ৰগতিবাদী চিন্তা-চেতনাৰ উন্মেষ ঘটাইছে|এফালে সুউচ্চ অট্টালিকাত বিলাসী জীৱ্ন-যাপন কৰা ধনতান্ত্ৰিক সমাজ ব্যৱস্থাৰ চিত্ৰ আনফালে আকৌ অট্টালিকাৰ তলতেই ফুটপাথত ভিক্ষাৰ শূণ্য পাত্ৰ লৈ শুই পৰা সৰ্বহাৰা শ্ৰেণীটোৰ জীৱ্ন-ধাৰণৰ কাৰণে কঠোৰ সংগ্ৰাম আৰু জীৱনৰ নৈৰাশ্যবোধ প্ৰকাশ পাইছে| কবিতাটিত প্ৰতীকৰূপী “ৰাজপথ”ৰ অপাৰ লীলা প্ৰকাশিত হৈছে|
    কবিয়ে দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ প্ৰভাৱপুষ্ট তথাকথিত আধুনিক নগৰীয়া সভ্যতাৰ অন্ত:সাৰশূণ্য সামাজিক ছবিখনক “ব্লেক আউট” শব্দটিৰ জৰিয়তে সুন্দৰৰূপত দাঙি ধৰিছে| আধুনিক ধনতান্ত্ৰিক সভ্যতাই সৃষ্টি কৰা শ্ৰেণী দুটাৰ এচামে ভোগ-বিলাসৰ মাজেৰে মহা আড়ম্বৰে জীৱন-যাপন কৰিছে আৰু আনচামে যথা-সৰ্বস্ব হেৰুৱাই ভিকহুত পৰিণত হৈছে| ৰাজপথত কবিয়ে ভগ্নপ্ৰায় সমাজৰ নিৰ্মমতা আৰু প্ৰেম-আশাৰ সলনি যৌনবিকাৰ-নৈৰাশ্যৰ ইংগিত দিছে| আধুনিক সভ্যতাই সৃষ্টি কৰা প্ৰেমৰ নগ্ন স্বৰূপো কবিতাটিত প্ৰতিফলিত হৈছে| সমসাময়িক জীৱনৰ বিভীষিকাৰে পৰিপূৰ্ণ নগৰীয়া জীৱনত আন্ধাৰ নিশাৰ সুযোগ লৈ সমাজৰ চকুত ধূলি দি ৰাজপথৰ দাঁতিতেই কিমান যে নাৰকীয় কাণ্ড সংঘটিত হয় তাৰ হিচাপ কৰোঁতা নাই বা হিচাপ ৰখাটোও অসম্ভৱ| ৰাজপথটি যেন হৈ পৰে অভিসাৰী প্ৰেমিক-প্ৰেমিকাৰ গোপন মিলন-ক্ষেত্ৰ| ৰাতিৰ আন্ধাৰৰ সুযোগতেই এচাম ভদ্ৰ-বণিতাই দেহ বিক্ৰীৰ অভিযান চলাই নিয়ে| আধুনিক সভ্যতাৰ সৃষ্টি দেহোপজীৱিনীৰ সঘন আহ-যাহ আন্ধাৰ ৰাতিৰ প্ৰশান্ত ৰাজপথত সততে পৰিদৃশ্যমান হোৱা দেখা যায়|
       ৰাজপথৰ একাষে শাৰী-শাৰী অট্টালিকাত ৰেডিঅ’ৰ গান, অৰ্গেনত ৰবীন্দ্ৰ সংগীতৰ সুৰ---এনে সুমধুৰ সংগীতৰ মূৰ্চ্চনাৰ মাজত এচামে ডবল তলিচাযুক্ত মেহগনি পালেঙত আলসুৱা দেহটি এৰি দি বিৰহত কাতৰ হৈ পৰে আৰু ধন-সম্পদৰ প্ৰাচুৰ্যতাৰ মাজতেই জীৱনৰ পৰিপূৰ্ণতাৰ সন্ধান কৰে| ইয়াতে আকৌ কলেজীয়া ছোৱালীবোৰে কৰ্তব্যবোধ পাহৰি বিৰহ-কাতৰা হৈ অসত্‍অভিসাৰত লিপ্ত হয়| আনকাষে আকৌ ৰাজপথৰ ওখ ওখ অট্টালিকাৰ তলৰ ফুটপাথকে জীৱনৰ শেষ আশ্ৰয়স্থল বুলি ভবা এচাম মৃতপ্ৰায় কংকালৰ শাৰী, যিসকল গৃহহীন, সম্বলহীন আৰু অধিকাৰহীন| যাৰফলত ভগ্নপ্ৰায় সমাজৰ দস্যুতাৰ ছাইনপোষ্ট স্বৰূপ হৈ তেওঁলোকে ৰাজপথকেই জীৱনৰ যথা-সৰ্বস্ব আশ্ৰয় বুলি মানি লয়| সমাজৰ দৃষ্টিত তেওঁলোক বঞ্চিত অথচ তেওঁলোকৰো জীৱন জীয়াৰ কিছু বাঞ্চা নথকা নহয়| সেয়েহে ৰাজপথত আঁৰি ৰখা ফলক-স্তম্ভ নাইবা ছাইন-পোষ্টৰ দৰে এটা ৰাজপথৰপৰা বঞ্চিত হ’লেও অন্য এটা ৰাজপথকে শেষ আশ্ৰয়স্থল হিচাপে স্বীকাৰ কৰি কেৱল জীয়াই থকাৰ স্বাৰ্থতেই তেওঁলোক জীয়াই আছে|
     ভৱানন্দ দত্তৰ “ৰাজপথ” কবিতাটিত ৰোমাণ্টিক কবিৰ বাস্তৱ-বিমুখ ভাবাবেগৰ বিপৰীতে সামাজিক চেতনাকহে বিশেষ অগ্ৰাধিকাৰ দিছে| কবিয়ে পুৰণি ভাববাদী ৰোমাণ্টিক ভাবধাৰাৰপৰা আঁতৰি নব্য চিন্তাধাৰাৰে বাস্তৱবাদী ভাবধাৰাৰ প্ৰতিফলন ঘটাইছে| কবিয়ে কবিতাটিৰ জৰিয়তে আধুনিক অসমীয়া কবিতালৈ এক বৈপ্লৱিক ভাবধাৰা প্ৰবাহিত কৰিছে|

Saturday, June 9, 2018

এডাল বিৰিণা


                                                                                       
                                                          মূল-''The Weed''-অমৃতা প্ৰীতম
                                                          ভাৱান্তৰ- পৰিনীতা বৰা




      এগৰাকী কমবয়সীয়া নববধু আংগুৰীক কেন্দ্ৰ কৰি ৰচিত গল্পটোয়ে চুটিগল্পৰ আকস্মিকতা সুন্দৰকৈ ৰক্ষা কৰিছে | গল্পটোৰ আৰম্ভণিৰ বাক্যটোত ব্যৱহৃত MY শব্দটোৱে কথক গৰাকীকে বুজাইছে যি এগৰাকী চিন্তা-চৰ্চা কৰিবপৰা বিদূষী মহিলা আনফালে চুটি-চাপৰগাঠঁলু চেহেৰাৰসোলোক ঢোলোক দাঁতেৰে বৄদ্ধপ্ৰভাতীৰ ফুলকুমলীয়া পত্নী আংগুৰীৰ মানসিক ব্যক্তিত্বতো প্ৰচলিত সমাজখনৰ ধ্যান-ধাৰণাঅন্ধবিশ্বাসলোক-বিশ্বাস আদিবোৰ এৰাব নোৱাৰাকৈ সাঙোৰ খাই আছে|গল্পটোত উল্লেখ অনুসৰি সেই সময়ছোৱাৰ কিছুসংখ্যক ভাৰতীয় গাওঁত ছোৱালী বিয়া দিয়াটো অতি কঠিন কামেই আছিল |যাৰ বাবে দেউতাকে ছোৱালীজনীৰ পাঁচ- ছয় বছৰ পূৰ নহওঁতেই কোনোবা এজন পুৰুষৰ পদযুগলত ফুল আৰু টকাৰ নৈবেদ্য যাঁচি ছোৱালীজনীক বিয়া দি থোৱা পৰিলক্ষিত হয় আংগুৰীও কিন্ত্ত তাৰ ব্যতিক্ৰম নাছিল তাইকো অতি কম বয়সতেই দেউতাকে বিপত্নীক বৃদ্ধ প্ৰ্ভাতীৰ লগত বিয়া দি ৰাখিছিল সেই সময়ৰ গাওঁবোৰত পৰম্পৰাগতভাৱে এটা বিশ্বাস চলি আহিছিল যে কোনোবা পুৰুষে যদি পাণ বা মিঠাইৰ মাজত একপ্ৰকাৰ অপতৃণ বা বিৰিণা গাভৰু এগৰাকীক খাবলৈ দিয়ে সেই বিৰিণা খোৱাৰ পাছত গাভৰুজনী ক’ব নোৱাৰাকৈয়ে পুৰুষজনৰ প্ৰেমত পৰেবিৰিণাডাল খোৱাৰ পাছতেই ছোৱালীজনীয়ে ওৰে ৰাতি গীত গাবলৈ ধৰেচুলি নফণিয়ায় আৰু এদিন ঘৰ এৰি তেওঁৰ লগত পলায় যাবলৈ বাধ্য হয় যাৰ ফলস্বৰূপে আংগুৰীকো মাকে কোনো লোকে পাণ বা মিঠাই দিলে খাবলৈ বাধা দিছিল|তথাপিও দেউতাকে কিন্ত্ত আন বহুতৰ দৰেই কন্যা দায়বদ্ধতাৰপৰা হাত সাৰিবলৈ অশিক্ষিতাসদা- হাস্যময়ী আংগুৰীক প্ৰভাতীক গতাই দিলে

 গল্পটোত আজিৰ দিনটো অন্ধবিশ্বাসে ঘেৰি ৰখা গাওঁবোৰত পুৰূষতান্ত্ৰিক সমাজখনে নাৰীক কৰা অবিচাৰঅবিবেচক কিছুমান সিদ্ধান্তৰ প্ৰতিফলন ঘটিছে য’ত নেকি নাৰীৰ জীৱ্নৰ আটাইতকৈ মহত্ব্পূৰ্ণ সিদ্ধান্তটোও পুৰুষেহে লোৱা দেখা গৈছেগাওঁবোৰৰ কোনো এগৰাকী গাভৰুৱেই স্ব- ইচ্ছা অনুসৰি পচ্ছন্দ কোনো যুৱ্কৰ লগত বিয়া হ’ব পৰা নাই|আনকি বিয়াৰ পাছতো তেওঁলোকে স্বামীৰ পৰা পাবলগা মৰম-চেনেহকণো নাপায় আংগুৰীয়েও বিয়াৰ পাছ্ত স্বামীৰপৰা আঁতৰত থাকিব লগা হোৱাত তায়ো স্বামীৰ পৰা প্ৰা্প্য মৰমৰ পৰা বঞ্চিত হ’ব লগাত পৰিছিল|দেউতাকৰ দৰে প্ৰ্ভাতীও আছিল একেখন পুৰুষতান্ত্ৰিক সমাজৰে প্ৰতিনিধি|ই যেন এক পিতৄতান্ত্ৰিক ব্যৱ্স্থাহে ! এওঁলোকে পুৰুষে পুৰুষে সংস্কাৰৰ নামত নাৰীৰ মনৰ ভাব আৰু অধিকাৰবোৰ প্ৰকাশ কৰিব নিদিয়ে|

  গল্পকাৰে পুৰুষতান্ত্ৰিক সমাজখনৰ শোষণৰ এক পৰিচয় দাঙি ধৰিছে বিৰিণাডাৰ জৰিয়তে|যিডাল বিৰিণা কেৱ্ল পুৰু্ষেহে গাভৰু গৰাকীক খুৱায়কিয়নো পুৰু্ষজনে যিজনী ছোৱালীক ভাল দেখে তাইক বশ কৰিবলৈ অথবা লাভ কৰিবলৈ বিৰিণাডাল ছোৱালীজনীক খাবলৈ দিয়ে|কিন্ত্ত তেওঁলোকে কেতিয়াও তাইৰ মনৰ হাবিয়াস,ইচ্ছা-অনিচ্ছাৰ বিষয়ে জানিবলৈ চেষ্টা নকৰে|এইদৰেই এনে সমাজ-ব্যৱস্থাত যুগ যুগ ধৰি নাৰী অৱ্দমিত,শোষিত হৈ আহিছে |

   কিন্ত্ত হঠাতে এদিন আংগুৰী জীৱনলৈ প্ৰভাতীৰ পৰিৱৰ্তে আন এজন পুৰুষৰ আগমন ঘটিছে|আংগুৰীৰ মনৰ যি বিশ্বাস,সংস্কাৰ সকলোবোৰকে এদিন ধূলিসাত কৰি পেলাইছে ৰামতাৰা নামৰ গাখীৰ দিবলৈ অহা মানুহজনৰ প্ৰতি উদয় হোৱা ভালপোৱাই| ৰামতাৰাৰ অনুপস্থিতিয়ে তাইক দুখী কৰি তুলিছে,যাৰ কাৰণে তাই খাব, শুব পৰা নাই|ৰামতাৰাৰ প্ৰতি উপজি উঠা এই প্ৰেমে বিৰিণা খালেহে যে প্ৰেম হ্য় সেই প্ৰচলিত ধাৰণা সম্পূৰ্ণভাৱে নস্যাত কৰি পেলাইছে প্ৰ্ভাতীৰ অধিকাৰসমূহে তাইৰ লাস্যময়ী জীৱ্নটোক যেন এটা নৰককুণ্ডত পৰিণত কৰি পেলালে গল্পটোত বিৰিণা নোখোৱাকৈও যে কাৰোবাৰ প্ৰেমত পৰিব পাৰি ই হল এক নতুন আৱিস্কাৰৰ সোপান কথনভংগীৰ সাৱ্লীলতাভাষাৰ লালিত্যবিষয়ব্স্তৰ গভীৰতাই গল্পটোক এক অনন্য মাত্ৰা দান কৰিছে প্ৰথম পুৰুষত ৰচিত হোৱা বাবে গল্পটোত পাঠক আৰু লেখক একাকাৰ হৈ পৰা দেখা গৈছে|গল্পটোক কিন্ত্ত সম্পূৰ্ণৰূপে নাৰীবাদী বুলিবও নোৱাৰি কিয়নো ইয়াত নাৰীৰ অধিকাৰৰ কাৰণে প্ৰয়োজনীয় সংস্কাৰ কম |আনফালে আকৌ আংগুৰীয়েও পুৰুষক আঁতৰ কৰি জীৱ্নটোত আগুৱাই যাব খোজা নাই বিচাৰিছে ৰামতাৰাৰ প্ৰেমৰ জৰিয়তে এক নতুন চেতনা গঢ়াৰ সপোন |

  গল্পটোত মানৱীয় অনুভূতিৰ সুন্দৰ প্ৰ্কাশ ঘটিছে|লগতে সুখৰ আঁৰত লুকাই থকা দুখহাঁহিৰ আঁৰত থকা কান্দোনৰ ভগ্না্ৱশেষবোৰৰ চিত্ৰ্ণ সুন্দৰকৈ প্ৰতিভাত হৈছে |বিৰিণাডালৰ অসাৰ্থকতাৰ কথা উপলব্ধি কৰি তাই পুৰণি সংস্কাৰাচ্ছ্ন্ন পৰিবেশটোৰ প্ৰতি যি ধাৰণা সকলো নস্যাট কৰি নতুন এখন সমাজ গঢ়াৰ সপোন দেখিছে|য’ত নাৰীয়ে নিজকে শিক্ষিত কৰি গঢ়ি তুলিব পাৰিব|ৰামতাৰাৰ প্ৰতি ভালপোৱাৰ কথা অনুভৱ কৰাৰ লগে লগে প্ৰ্থমবাৰৰ বাবে আংগুৰীয়ে নিজৰ জীৱ্নৰ সাৰ্থকতা বিচাৰি পাইছে|পুৰু্ষৰ ইমান শাসনৰ পাছতো সমাজখনে কিন্ত্ত আংগুৰীক বান্ধি ৰাখিব পৰা নাই|তাই অনুভৱ কৰিছে যে তাইৰ মনটোৰ অধিকাৰ কেৱ্ল তাইহে|তাই নিজে ক’ব নোৱাৰাকৈয়ে পুৰুষজনৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হৈছে|যিয়ে এক নতুন প্ৰাপ্তি বা উত্তৰণৰ সূচনা কৰিছে|এজনী নাৰীৰো সদায় এটা মন আছে যিটোৰ অধিকাৰ তাই নিজেই|চুটিগল্পৰ একমুখিতা, অনুভূতিৰ য্থাৰ্থ প্ৰয়োগ গল্পটোৰ মনকৰিবলগীয়া দিশ |


  যতীন্দ্ৰনাথ দুৱৰা , কথা-কবিতা আৰু কিছু কথা                                                                                               ...